Προβληματισμοί και προοπτικές για τη μάθηση και τη διδασκαλία της γλώσσας

Αναλυτικά προγράμματα και διδασκαλία

Ερευνητική μεθοδολογία στις κοινωνικές επιστήμες και στην εκπαίδευση

Καθετί σε αυτό τον κόσμο έχει την ιστορία του. Έτσι και το βιβλίο τούτο. Ξεκίνησε από την αγωνία μου να δω τους μεταπτυχιακούς φοιτητές και κυρίως τους υποψήφιους διδάκτορες […] να ωριμάζουν επιστημονικά και να είναι σε θέση να αναλαμβάνουν μια εκπαιδευτική έρευνα, υπό την καθοδήγηση βεβαίως του επιβλέποντος καθηγητή τους. Την αγωνία αυτή μοιραζόμουν συχνά με έναν υπέροχο φίλο και καλό συνάδελφο, τον Χρήστο Θεοφιλίδη […] Σε μια προγενέστερή του μορφή ο τόμος αυτός εκδόθηκε στην Κύπρο από το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Σήμερα, που δυστυχώς ο έτερος των επιμελητών Χρήστος Θεοφιλίδης δεν είναι πια στη ζωή, ο παρών τόμος, εμπλουτισμένος με πολλές ακόμη συμβολές εκλεκτών συναδέλφων τίθεται στη διάθεση των ενδιαφερομένων. από τον Πρόλογο Στην ίδια σειρά κυκλοφορούν: • Εισαγωγή στην Παιδαγωγική Επιστήμη Ιωάννης Ε. Πυργιωτάκης • Αναλυτικά προγράμματα και διδασκαλία Μαίρη Ιωαννίδου-Κουτσελίνη • Διαφοροποίηση της διδασκαλίας και της μάθησης Μ. Κουτσελίνη-Ιωαννίδου, Ι. Ε. Πυργιωτάκης

Φιλοσοφία της Παιδείας: Όψεις της πράξης

Φιλοσοφία της Παιδείας: Λόγοι, όψεις, διαδρομές

Αποτελεί κοινό τόπο ότι η φιλοσοφία συνδέεται φυσικά με την παιδεία και αντίστροφα. Οι λόγοι, οι όψεις και οι διαδρομές που τις συσχετίζουν πολλαπλασιάζονται, αν και όχι πάντα με τρόπο ορατό και επακριβώς κατανοητό. Αυτός ο αμοιβαίος εγκιβωτισμός τους μάλιστα τείνει να αποτελεί μάλλον μια δυστροπία παρά ένα αυτονόητο και δεν σχετίζεται εμφανώς με συγκεκριμένα ωφελήματα στην εξέλιξη των δύο χώρων. Παρότι δε καταγράφονται διαχρονικά ισχυρές μαρτυρίες για το ότι η σχέση τους αυτή είναι συνυφασμένη με την ιστορία τους, το επιστημονικό πεδίο, το οποίο φέρεται ως το κύημα μιας τέτοιας σχέσης, η φιλοσοφία της παιδείας, φαίνεται να αδυνατεί να την υπερασπίσει αποτελεσματικά στον χώρο τόσο της φιλοσοφίας όσο και της παιδείας, συνοδεύεται από έντονη δυσπιστία και πάσχει από φαινόμενα απομονωτισμού. Και ενώ μοιάζουν αυτονόητα ο ρόλος και οι λειτουργίες του, την ίδια στιγμή γίνεται ολοένα δυσκολότερη η διασπορά του, ακόμα περισσότερο εφόσον αποτελεί ένα κατεξοχήν πανεπιστημιακό γνωστικό αντικείμενο και τείνει να αποκόπτεται από τη ροή των πραγμάτων. Συχνότατα καταγράφεται ως ένα αντικείμενο ρευστό, ιδιόρρυθμο, σκιώδες, που αναπτύσσεται στα περιθώρια της πράξης, άλλοτε μη ακραιφνώς φιλοσοφικό, άλλοτε ακραία φιλοσοφικό, μάλλον κλειστό (παρά το άνοιγμά του τόσο σε άλλα επιστημονικά πεδία όσο και στον χώρο των τεχνών και των γραμμάτων), κειμενοκεντρικό, σε συνεχή αναζήτηση ταυτότητας και ρόλου, ωσεί παρόν, ενώ, παραδόξως, συγχρόνως υφίσταται η ακαθόριστη, γενική αίσθηση ότι συμμετέχει στη διαμόρφωση των αντιλήψεων περί παιδείας είτε ως κλάδος της φιλοσοφίας είτε ως μέρος των επιστημών της αγωγής. Εάν, κατά τη διατύπωση του Adorno, τίθεται ζήτημα επικαιρότητας της φιλοσοφίας, και για τον Derrida δικαιώματος στη φιλοσοφία, αυτό δεν θα μπορούσε παρά να αφορά εξίσου σήμερα και τη φιλοσοφία της παιδείας, ακόμα περισσότερο μάλιστα στον βαθμό στον οποίο συσχετίζεται με το ευαίσθητο, κοινωνικά και πολιτισμικά, πεδίο της εκπαίδευσης. Πόσο αναγκαίο είναι λοιπόν ένα τέτοιο αντικείμενο στη διαμόρφωση της παιδείας και της εκπαίδευσης μιας χώρας; Ποια μπορεί να είναι η κοινωνική επιρροή του; Ποιο το ενδιαφέρον του και ποιο το διάφορό του; Τι θα έχανε η εκπαίδευση, σε όλες της τις βαθμίδες, και η παιδεία εάν δεν υπήρχε; Ποια η κρισιμότητά του; Ποια δύναμη παρέμβασης κατέχει; Σε τι συνίσταται η ιδιομορφία του και ποια τα επιστημολογικά του όρια; Πώς εργάζονται οι φιλόσοφοι της παιδείας; Ποια είναι τα εργαλεία τους και ποιος ο τόπος τους; Έχει νόημα να τίθενται τέτοια ζητήματα; Και ποιον μπορούν πράγματι να απασχολούν σήμερα;

Βιοπαιδαγωγική-Διαθεματικότητα-Αξιολόγηση

Η έκταση του παιδαγωγικού εμπειρισμού προς τον παιδαγωγικό επιστημονισμό περνά, στο βιβλίο αυτό, μέσα από την ιστορική διάσταση των ΑΠΣ και της διαθεματικότητας έως τον σύγχρονο σχολιασμό της βιοπαιδαγωγικής προσέγγισης της γνώσης και της σχετικής αξιολόγησης. Στο τελευταίο κεφάλαιο προσφέρονται παραδειγματικές εφαρμογές.

Εκπαίδευση, κοινωνία και πολιτική

Εισαγωγή στην παγκόσμια αναπτυξιακή εκπαίδευση